Chỉ khi nào bạn không thể hiểu được đúng ý tác giả, bạn mới cần thực hiện các bước tiếp theo. Giả định rằng, các bạn có trình độ văn hoá lớp chín, đã thông thạo cấp độ đọc sơ cấp, nghĩa là đã vượt qua thành công bốn giai đoạn nêu trên. Vì cụm từ là một tập hợp từ, trong đó mỗi từ lại tạo nên ngữ cảnh cho các từ khác nên các từ đơn lẻ có xu hướng bị giới hạn về nghĩa.
Cuốn Opticks (Quang học) của Newton nói đến những thí nghiệm trong phòng với hình lăng trụ, gương và những chùm sáng được kiểm soát đặc biệt. Khi ấy, phải coi câu hỏi đó là chưa có hồi âm. Mỗi cái cúc có một khuyết và mỗi khuyết ứng với một cái cúc.
Tất nhiên, đây chỉ là một trong nhiều cách bạn có thể thực hiện. Như vậy, nếu thiếu các nguồn lực nội tại, chúng ta sẽ ngừng phát triển về trí tuệ, tinh thần và đạo đức, tức là ta bắt đầu chết đi. Tất cả những gì bạn có thể làm là suy nghĩ về câu hỏi.
Chúng tôi đã nói rõ rằng đọc phân tích là phương pháp bạn có thể áp dụng với bất cứ thứ gì bạn đọc, không nhất thiết phải là sách vở. Những gì ban đầu bạn làm còn rất lúng túng thì sau khi luyện tập, bạn có thể làm một cách tự động, hay làm theo bản năng như thể bạn sinh ra để làm việc đó, tự nhiên như việc đi lại hay ăn uống. Chúng tôi cũng khuyến cáo độc giả không nên một tay cầm sách một tay giở từ điển, đặc biệt là khi lần đầu đọc một cuốn sách khó.
Người nói hoặc người viết có kỹ năng tu từ tức là biết cách thuyết phục hoặc tạo dựng niềm tin nơi người nghe hoặc người đọc. Điều quan trọng trên hết là đừng quên đọc hai hay ba trang cuối cùng, hoặc những trang cuối cùng của phần chính trong cuốn sách nếu đó là lời kết hay lời bạt. Không có cách học nào là bị động, cũng như không có cách đọc nào là không chủ động.
Nếu có một chi tiết đúng và các yếu tố khác có giá trị (tức là giả thiết), chúng ta sẽ chứng minh được điều gì đó là đúng, gọi là kết luận. Hãy đọc nhanh các phần này. Nhưng trong cuốn sách này, chúng tôi không quá quan tâm đến vấn đề đọc để giải trí.
Nhận định chính là câu trả lời cho những câu hỏi. Với tư cách là độc giả, họ đối thoại với những tác giả khác cũng như cách mà mỗi người chúng ta đối thoại với tác phẩm chúng ta đang đọc, mặc dù, có thể chúng ta không viết nên những tác phẩm khác. Trong bài thơ ngắn thứ 64, ông đã nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần:
Pierre, Andrew, Natasha, công chúa Mary, Nicholas là những cái tên mà ta sẽ nhớ ra ngay dù đã đọc tác phẩm từ rất lâu rồi. Sự phân loại như trên không rõ ràng và triệt để. Điều này rất quan trọng khi đọc tạp chí và báo, nhưng nó cũng có thể áp dụng cho các cuốn sách về lịch sử đương đại.
Triết gia Francis Bacon (1561-1626) từng nhận xét rằng: Một số sách chỉ dùng để nếm. Sau khi đặt câu hỏi cuốn sách chứng minh điều gì, bạn nên hỏi tiếp xem tác giả đang cố thuyết phục ai. Do đó dữ kiện không phải là ý kiến hay quan niệm, cũng không phải là những dự đoán về hiện thực.
Tóm lại, một bài viết phải thống nhất, rõ ràng và mạch lạc. Hoặc với sách lịch sử, nếu bạn muốn khám phá ra sự thật của quá khứ thì bạn phải đọc rất nhiều cuốn sách về thời kỳ đó thay vì chỉ đọc một quyển. Các nghĩa có mối liên hệ nhất định với nhau.