Tình hình này sẽ khiến cho trạng thái hiện trú ngày càng dễ dàng đến với các cá nhân hơn. Cái tôi này nhận thức chính nó là một mảnh tách biệt trong vũ trụ đầy thù địch, không có mối liên kết nội tại thực sự nào với người khác, lại bị vây quanh bởi những cái tôi khác mà nó hoặc xem là mối đe dọa tiềm ẩn, hoặc là thứ mà nó sẽ ra sức lợi dụng để đạt được các mục tiêu của riêng nó. Nó sẽ giải phóng phần lớn ý thức trước đây đã bị giam hãm vào vòng suy nghĩ vô bổ và có tính cưỡng chế.
Liệu sự thành tựu mục đích bên ngoài, liệu sự thành bại trên đời của chúng ta có quan trọng không? Bạn có thể hình dung tiến vào giấc ngủ sâu không mộng mị với sự tỉnh thức hoàn toàn sẽ giống như thứ gì không? Không thể hình dung được, bởi vì tình trạng đó không có ý nghĩa gì cả. Hãy xem xét tiến trình suy nghĩ có liên hệ đến nó.
Đây là khía cạnh cốt yêu của lòng khoan dung. Sự phản kháng sẽ ngưng dứt nếu như bạn soi rọi nó dưới ánh sáng của ý thức. Hơn nữa, hình tướng bên ngoài của bà có lẽ sẽ trở nên ngày càng trong suốt hơn đối với ánh sáng soi rọi từ bản tính chân thật bất lão của bà, vì vậy nhan sắc của bà sẽ không thực sự tàn phai mà chỉ chuyển hóa thành vẻ đẹp tinh thần.
Sự yên lặng cho phép âm thanh hiện hữu. bất kỳ thỏa mãn nào họ đạt được vẫn cứ luôn ngắn ngủi, cho nên điều kiện thỏa nguyện thường được phóng chiếu một lần nữa vào một điểm tưởng tượng cách xa cái bây giờ và ở đây. Nỗi thống khổ này không phải do Thượng đế giáng xuống, mà do con người gây ra cho mình và gây ra cho nhau, cũng như gây ra bởi một số biện pháp phòng vệ mà Quả Đất, vốn là một thực thể sinh động và linh thông, sẽ thực hiện để tự bảo vệ trước sức tiến công dữ dội một cách điên rồ của con người.
Thế nhưng còn sót lại điều gì khi không còn khổ đau? Đức Phật giữ im lặng về điều đó, và sự im lặng của ngài hàm ý rằng bạn sẽ phải tìm hiểu cho chính mình. Cái tôi gọi là ý thức mê muội bình thường (ordinary unconsciousness) chính là trạng thái bị đồng hoá với các tiến trình suy nghĩ và cảm xúc, các phản ứng, dục vọng và ác cảm của bạn. Làm như vậy sẽ phá vỡ mối liên hệ giữa nỗi sợ hãi và sự suy nghĩ của bạn.
Bất kỳ hành động nào khác của bạn cũng là thứ yếu. Và dĩ nhiên, nỗi sợ hãi này luôn gắn liền với việc bạn chú trọng đến tương lai và không màng chi đến cái Bây giờ. Nếu bạn lưu trú trong trạng thái chấp nhận này, bạn sẽ không tạo ra thêm tiêu cực, thêm đau khổ, thêm bất hạnh nữa.
Phải chăng họ hành động như vậy bởi vì họ nhận thức được tình trạng tự nhiên, niềm vui sống bên trong con người họ? Dĩ nhiên là không. Rồi bạn hãy thật cảnh giác chờ đợi ý nghĩ kế tiếp xuất hiện. Khi đã thấy được các giới hạn của mục đích bên ngoài, bạn liền ngưng kỳ vọng thiếu thực tế rằng mục đích ấy sẽ đem lại hạnh phúc cho mình, và bạn sẽ biến nó thành thứ phụ thuộc cho mục đích nội tại của bạn.
Chỉ quan sát trơn thôi. Nếu có, điều đó có nghĩa là bạn không biết tha thứ, không biết khoan dung. Có vẻ như mối quan hệ đó là câu trả lời cho mọi vấn đề của tự ngã ấy và đáp ứng tất cả mọi đòi hỏi của nó.
Tại sao bạn luôn lo âu? Chúa Jesus hỏi các môn đồ của ngài: “Ai trong các người nhờ lo lắng mà đời mình dài thêm một khắc nữa?” Và Đức Phật dạy rằng nguồn cội của khổ đau chính là dục vọng không bao giờ dứt được của chúng ta vậy. Cảm nhận để biết rõ rằng bạn đang hiện hữu và lưu trú trong trạng thái bắt rễ sâu xa đó chính là giác ngộ, chính là sự thật trong lời nó của Chúa Jesus rằng ngài sẽ giải phóng cho bạn vậy. Tôi vừa nghe tin một nữ diễn viên nổi tiếng qua đời ở độ tuổi bát thập.
Đó mới là chìa khóa. Không có gì có tính cá nhân ở đây: Tôi không đang dạy dỗ bạn. Đó là những trường hợp cực đoan.