Tại sao một bà mẹ khi nghe con hỏi tại đâu có nó, khi biết nó sớm muộn cũng tìm biết coi tại đâu có em nó và nó sẽ hỏi những người khả nghi dạy bậy cho nó mà không khôn ngoan cắt nghĩa cho nó những đại cương của huyền nhiệm sự sống. Nhưng lắm lúc tỏ ra rất léo lắt: tôi muốn nói họ hay để ý. Nếu phải ăn vụng, giấu đút đồ ăn riêng họ cũng không từ.
Khốn thay cho bạn gái nào trao thân đổi phận với họ. Họ quên rằng con người ưa tâm phục hơn lý phục. Mấy tháng được họ mặc áo sơ mi thông thường, nay họ mặc rộng như bồng bột, bao nhiếm hay mặc châït rất châït bó thân tựïa đòn bánh tét.
Lúc còn non nớt về mặt nhận xét xã hội, họ tưởng hình ảnh giai nhân nó đúng tướng diện của con người xương thịt giai nhân. Họ thương cha mẹ lắm nhưng trong gia đình, mẹ nói gì nghịch ý họ là họ cãi. Coi chừng hồi mình dặn, họ dạ dạ, vâng vâng mà không hiểu hết ý mình đâu.
Đối với học hành, họ cũng dành cho một sức chú ý nào đó vì bị cha mẹ buộc học tập vì khi học tập có những cái vui lôi cuốn nào đó do thầy giáo, bạn lớp hay khung cảnh nhà trường. Người bạn gái coi bạn tri âm như em và thông cảm đời sống tâm thần cách thân mật như trong bao nhiêu trường hợp tâm giao khác. Aùi tình cũng hay chịu lối quyết định nầy của họ.
Ta chỉ muốn những con người vâng vâng, dạ dạ để ta dễ thao túng các ý riêng của mình thì ở tương lai ai gánh vác cơ đồ. Con đường tu phải được yểm trợ bằng thánh sủng, bằng nỗ lực liên tục tiêu diệt các tật xấu và thánh hóa dần dần. Nó còn làm cho lương tâm cắn rứt thêm tức là tăng cường bầu khí tẻ lạnh trong tâm hồn.
Có thứ bạn trai lỡ thời không chủ trương tuyệt đối ở độc thân. Quả thật lòng nam thanh tuổi nầy rất giàu tự tín. Không phải họ tìm tịch mạc để xây dựng những học thuyết gì.
Họ ý thức các lối xử tiếp trong gia đình. Trần hoằng Mưu cũng nói không người nào là dạy không được. Lòng tự ái của bạn trai có khuyết điểm.
Hòn máu ấy của cha con và mẹ chung cấu thành nhưng cha con mắc lo gánh gồng các việc lớn của gia đình, mẹ chịu trách nhiệm rút sinh lực của mẹ để nuôi con lớn lên. Chương trình gieo chân lý trong dân tộc, đồng loại còn bao la lắm, thưa bạn. Đừng mong họ tín nhiệm để lãnh việc lớn.
Rồi chạy xuống nhà bếp coi còn cơm không, nói, ra chuồng heo coi heo nái ma ní đẻ mấy con, nói. Có bạn trai chủ trương người bạn trăm năm phải có nhan sắc Tây Thi. Có thể người nữ ưu sầu cách nồng nhiệt, khắc khe, nhưng thời gian sẽ làm họ nguôi mau, nhất là khi họ có cơ hội tái giá.
Phải nhận thức lẽ huyền diệu nầy của Tạo hóa, người ta mới hiểu được tại sao người bạn trai, người bạn gái có thể xác, tâm hồn mang nhiều điểm khác nhau mà tự nhiên đến tuổi dậy thì, có xu hướng sống hợp nhất nhau. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Ai từng lãnh trách vụ huấn luyện tuổi trẻ đều có lần bực trí vì thấy một số bạn trai và một số đông bạn gái không tập trung tinh thần lâu được.