Theo cách này khả năng tiềm tàng của chiếc mũ xanh vẫn có thể được sử dụng theo một cách riêng. Chiếc mũ đỏ đem đến một phương pháp thuận tiện khiến mọi người có thể dễ dàng thay đổi trạng thái cảm xúc, mà nếu không có chiếc mũ đỏ, mọi người sẽ không thể làm được điều này. Chiếc mũ đỏ tư duy phân cảm xúc thành hai nhánh chính.
Tôi muốn chúng ta chỉ sử dụng một lần chiếc mũ đỏ để đưa ra những nhận định. Đó có thể là những hướng khái niệm mới, và thậm chí chúng ta còn chưa có được những con đường cụ thể đi theo những hướng đó. Tôi đã tham dự những cuộc họp mà ở đó mọi người đưa ra quá nhiều ý tưởng.
… Tôi không biết bằng cách nào để ý tưởng về một cửa hàng có hệ thống tôn trọng khách hàng có thể hoạt động được bởi vì nó có thể dễ dàng bị lợi dụng. Tuy nhiên, có nhiều khi chúng ta cần vận dụng sự sáng tạo một cách chủ đích và có cân nhắc cẩn trọng. Trong mọi trường hợp thì đề nghị được đưa ra sao cho chúng ta có thể được sự thay đổi tích cực về cách xem xét vấn đề.
Điểm nhấn của lối tư duy chiếc mũ vàng chính là sự khám phá những xét đoán tích cực. Tuy nhiên, với cách hiểu trực giác như một chức năng của não bộ, nghĩa của nó hoàn toàn khác. Chiếc mũ xanh tư duy nên được sử dụng đặc biệt là để xác định trọng tâm.
Nó đặt ra những luật ứng xử mà mọi người bắt buộc phải tuân theo. Nếu theo kiểu tư duy truyền thống, khi hai người bất đồng quan điểm, họ sẽ tranh luận để phân đúng, sai. Chiếc mũ xanh da trời không giới hạn bạn sử dụng những chiếc mũ tư duy khác.
Tuy nhiên thực tế lại có những sự việc vừa thuộc nhóm này, vừa thuộc nhóm khác, hoặc không thuộc nhóm nào cả. Chúng ta không thể làm điều gì mà thiếu đi sự xét đoán. Chúng ta hoàn toàn có thể lựa chọn để nhìn mọi việc theo chiều hướng tích cực.
Mục đích của lối tư duy chiếc mũ đỏ là giúp mọi người thể hiện những cảm xúc đó và từ đó có thể biết được ảnh hưởng của những cảm xúc này tới lối tư duy. Khi chúng ta tìm kiếm sự thay thế, chúng ta thường chỉ đưa ra những lựa chọn theo khung được chấp nhận, với những cấp độ sẵn có. Nếu quân đỏ xuất hiện tám lần tại vị trí Rulet, thì khả năng trực giác ngay lập tức sẽ chỉ ra rằng tiếp theo quân đen sẽ xuất hiện.
Mũ đỏ: Màu đỏ biểu lộ giận giữ, thịnh nộ và cảm xúc. Lối tư duy chiếc mũ vàng bao trùm toàn bộ những xét đoán chắc chắn. Có một bảng câu hỏi được phát cho công dân Mỹ để điều tra xem nếu họ có ủng hộ quan hệ với Trung Mỹ không, phần đông trong số họ ủng hộ.
Chúng ta có thể tìm kiếm những mặt ích lợi. …Bây giờ chúng ta sẽ chuyển sang chiếc mũ vàng. Tương tự như vậy, sẽ rất hữu ích nếu trong bất kỳ trường hợp nào, chúng ta có thể khiến mọi người chuyển từ lối tư duy cá nhân sang lối tư duy đồng thuận để xem xét vấn đề.
Khía cạnh đầu tiên đó là từ trên được hiểu theo nghĩa «làm nên cái gì đó». Giai đoạn đầu tiên của sự tìm kiếm, chúng ta có thể sử dụng chiếc mũ trắng tư duy: “hãy xem xét kỹ lưỡng những cách tiếp cận thường sử dụng để giải quyết những tình huống tương tự như vậy”. Thông thường, khi hai người có hai quan điểm khác nhau, tranh luận sẽ nổ ra.