Họ chỉ hợp tác với bạn trăm năm trong việc gieo mầm sống rồi thôi. Oùc mất năng lực tập trung nên đần độn, mù mịt đi không thể chú ý thu thập kiến thức được. Các em thấy chị dễ thương biết lo cho mình.
Ta còn thấy họ có những bực chí khí. Nhiều bạn trai khác chân thành mà non kinh nghiệm, đem các điều phẫn uất của mình đối với thượng cấp, đem chương trình mình tính ở tương lai cho họ thông cảm họ liền đem cảm thông cho thượng cấp thế là thượng cấp in trí xấu, thù hại. Mà rủi đ êm hôm có việc gì cần bắt các cháu thức thì ban ngày chúng ngáp ngược ngáp xuôi.
Không có ý sống đời như một Rosseau với Confession, một Gide với Cahier d'André Walter, bạn trai thường chỉ coi văn thơ là phương thế để thổ lộ tâm sự. Biểu lộ con người của mình để bạn gái quý phục ư. Người dâm ô còn mất bao nhiêu đứctính tốt đẹp khác để làm nên trên đời.
Những tiếng khô lạt đây tôi muốn hiểu một ý nghĩa nghịch với tiếng lăng xăng của bạn gái khi xã giao. Bạn hỏi tại sao lòng bạn trai khó hiểu quá. Làm sao? Thưa bạn, trong nhâït ký của bạn trai được nhiều bức tâm thư như vậy? Vào hoa niên, nhiều bạn trai hay giỡn ái tình quá.
Con người bạn trai mà bạn đã nhận thấy những nét kỳ biệt, mà bạn đã tìm hiểu đời sống sinh lý, tinh thần, tình cảm, con người ấy là một đời sống xã hội thế nào? Dưới đây chúng ta lần lượt giải đáp câu hỏi ấy. Mấy năm lăn lóc trong nghề giáo dục thiếu và thanh niên nam nữ, tôi biết được bao nhiêu bạn trai không theo tôn giáo nào hết mà lương tâm tự nhiên trong trắng. Đây là một thứ tâm lý bạn trai nữa.
Cha không bao giờ yêu mẹ mà keo kiết để mẹ túng thiếu. Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Mấy lúc họ ăn to nói lớn là do họ vô tình hay hữu ý tỏ ra mình phải được tôn trọng.
Trong khi yêu, tôi sẽ bàn rộng ở chương sau, bạn trai ít dùng óc phán đoán chu đáo. Trong con người bạn trai có hai lực lượng kình chống nhau là lực lượng tinh thần và lự lượng tình cảm. Tôi lại không dám đòi hỏi bạn tử đạo để bảo thủ lòng khiết bạch.
Người ta thấy họ lố bịch, quá trớn, nông nỗi làm sao ấy. Mà mộng của họ không phải chỉ thứ mộng buồn rầu như gió thu làm tê tái lòng mà thôi đâu. Tôi nói miễn được chu đáo giáo dục nhất là tính giáo dục là nói với cố ý.
Trở về thực tế, sống theo lý trí và ý chí rồi chuẩn bị cho tương lai. Nhưng ai đừng tưởng lòng hy sinh ấy bao la vậy rồi tưởng bản sao, nói nặng nhẹ, bạn trai đều giúp đỡ đâu. Vẫn biết khi bị ái tình chi phối người ta có thể ra vẻ quỳ mọp, lòn cúi.
Có nhiều hiện tượng thoái giảm bên trong cơ quan trái thận chẳng hạn, lúc 11 tuổi nặng hơn 16, 17 tuổi. Có nhiều kẻ khờ dại không biết kính trọng thân xác, thờ lạy các bắp thịt lắm nhưng bôi lọ cho nó bằng những tội lỗi dâm ô. Sự khôn ngoan của Thượng đế là: cho đặng một hài nhi ra đời, cho đặng cha mẹ khắng khít nhau, tìm hạnh phúc cho nhau, họ cộng lực nuôi dưỡng, giáo luyện nó phải có những lạc thú của ái tình và trong một khung cảnh hợp pháp là gia đình.