Nhứt là họ bàn tâm sự. Alexis Carel nói: người là vật bí mật. Nhưng vào tuổi dậy thì, bạn trai như tôi đã nói bắt đầu ngắm nét đẹp của thiên nhiên.
Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ. Bạn trai tuổi hoa niên, lòng trào nhựa sống cũng thời danh dự không thua người lớn. Sự phải quấy rối với thượng cấp hay kẻ thuộc hạ trong tinh thần biết ơn, lịch sự, lòng bạn trai cũng mất dần.
Người bạn gái đồng niên với họ nói thì liếm môi, bẻ miệng, ngả đầu, mắt như thăm dò, tướng diện gò bó. Họ hết nhuệ khí giữ kỷ luật như xưa. Song cách chung họ phơi trãi những nỗi khổ tâm.
Phải có những tay lưu manh cho họ những bài học cay đắng họ mới ý thức được phần nàotính chất giả dối của thứ người hồi nào luồn lụy nói: Có ta đây chẳng cơn cớ gì rồi đến lúc lại trắng trợn mửa ra những lời đ ê mạt trở mặt: Nhưng phân vụ hằng ngày không còn làm họ tha thiết nữa. Nếu xét mặt tình cảm thì tôi nhất quyết bạn trai là phái yếu chớ không phải là bạn gái.
Họ thường ghét và tránh xa hạng nầy. Riêng về điểm nầy nữa, bạn trai có thể tự hào là phái mạnh. Nhưng trước mặt bạn gái họ vẫn tự đắc mình là con trai, có chút đ àn ông trong đó.
Ngài truyền lệnh cho hai ông bà nhân tổ chung sống, tương trợ và sanh miêu duệ hậu thế. Bạn trai khi nô lệ hình thức, làm mồi ngắm nghía cho xã hội, bị óc duy vật xảo quyệt làm một hàng rào nhận đón mọi sự cởi mở, tiếp nhận những giá trị siêu nhiên. Bỗng một bóng hồng đáp xuống bến tình nàng: chàng Berbanotte.
Bạn hãy nói cho tôi biết bạn thường giao du với ai rồi tôi sẽ cho bạn biết bạn là người thế nào, mấy câu ấy của óc khôn Đông, Tây vì nghe thường quá cho ta là không quan hệ. Họ có thể vì trí tuệ, ý chí đeo đuổi suốt đời quả tim người vợ trong hôn nhân mà vẫn làm việc hoa nguyệt cách dồi dào tình cảm với bất cứ kỷ nữ nào. Tôi không nói thiện chí của họ đâu.
Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản. Không phải họ không có những tâm tưởng tân kỳ, nhưng lòng họ không để ý tìm những sự phiền toái. Lại còn non tinh thần chịu đựng sự chống báng, chỉ trích của đối phương chăng? Có lẽ.
Trừ những bạn trai có một lập trường dứt khoát căn cứ vào nột nền tu đức vững chắc, quyết định không giao thiệp với phái yếu, trừ số người đó, tất cả bạn trai nào tin mình trí dũng có thừa mà dằn co, lời qua tiếng lại với bạn gái, sau cùng cũng bị bạn gái thuyết dụ. Tôi mượn tài liệu dưới đây của Mendousse nói về con số thiếu niên trụy lạc ở ngoại quốc. Xin bạn hãy bảo vệ tâm hồn bạn như một bình thủy tinh quý báu, chuẩn bị sức khỏe, trí thức và nghị lực.
Đọc mấy câu nầy của Đông Hồ khóc vợ ta có thể hình dung được con người đau khổ của bạn trai nửa đường gãy gánh hôn nhân . Nhưng oái ăm thay khi Nã Phá Luân đặt tin tưởng vào Joséphine, phú trọn trái tim cho nàng, mua mọi vinh quang để lãnh nụ cười khen thưởng của nàng thì nàng đi vụn trộm yêu đương với một thuộc hạ của Nã Phá Luân tên Charles, một tay lỗi lạc đa tình. Đâu tự đáy lòng họ vang lên tiếng trong lành vừa van lơn vừa cảnh cáo thúc đẩy họ xa lánh đường tà, trở về chính lộ.