Do đó, bạn không nên nhầm lẫn những tình huống của phút giây này với Phút Giây Hiện Tại. Vì chiều không gian sâu lắng ở trong bạn không bao giờ bị khuấy động, dù cho có những giông bão đang xảy ra ở bên ngoài. Bạn không còn bị bó buộc và sợ hãi vì bạn nhận thức được rằng cảm nhận về cái Tôi riên rẽ ấy là một cái gì giải dối, sai lâầ.
Vừa Trần Nhân Tông vừa làm vua, vừa biết thực tập Thiền. Dù có như là một giấc mơ đi nữa thì cũng có một cái gì đó chân thật. Bạn chỉ nhận biết, nhưng không hề suy tư.
Nếu bạn có thì giờ thì hãy tiếp tục thở và nhìn cho sâu vào những cảm xúc ấy, bạn sẽ hiểu được gốc rễ, nguyên nhân của những cảm xúc ấy. Vì khi đã nhận thức được tình trạng này, tự nhiên bạn sẽ biết mình phải làm gì để mang lại sự chuyển hoá và tự do cho chính mình. Cái gì ở trong bạn đang nhận ra cảm xúc này?
Bạn có thể chấp nhận phút giây này y như nó đang là và không để mình lầm lẫn với bi kịch đau thương (51) mà trí năng luôn muốn tạo dựng nên. Đời sống chưa bao giờ không là Phút Giây này. Đó là lý do tại sao có những truyền thống Phật giáo, các thầy tu thường đến các nghĩa địa hay các nhà quàng để ngồi Thiền bên cạnh những thây người chết.
Nhưng trí năng bạn đang cố vẽ vời thành một bi kịch rằng: “Cuộc đời tôi sao khốn nạn thế. Vì trong chiều không gian đó, bạn nối kết với nhau thành một trường ý thức, một tâm thức đồng nhất (56). Mọi vai trò chỉ là một phần của thứ tâm thức đã bị tha hoá, tức cũng là trí năng của con người.
Những mặc cảm mà ta có về bản thân mình như “Tôi là một kẻ bất tài” hay “Tôi là một chẳng ra tích sự gì”…cũng vậy, đây là những cảm nhận không thực sự hiện hữu, mà chỉ là những kết luận sai lầm của riêng mình về chính mình, chỉ nằm ở trong đầu mình mà thôi. Sự tài tình mà thiếu khôn ngoan ở trong ta là điều rất nguy hiểm và tai hại. “Thôi chết, những ý tưởng mà tôi đang có ở trong đầu bây giờ, chúng mới là nguyên nhân làm cho tôi đau khổ!”.
Từ xưa đến nay, có nhiều người đã từng đương đầu với những mất mát lớn lao, bệnh tật, lưu đầy, hoặc đợi chờ cái chết đến, nhờ chấp nhận được những-điều-không-thể-chấp-nhận-được, nên họ đã tìm ra được “sự yên lắng vượt lên trên những hiểu biết thông thường ở trên đời”. Hãy thực tập khong dán nhãn hiệu, bắt đầu từ những chuyện nhỏ. Khi nhận thức được điều này, bạn cũng đạt đến một sự thư thái sâu lắng ở trong mình.
Đó là Tâm dang nhìn vào cái vật mà chính Tâm đã sáng tạo ra. Bạn dã tạo ra cho người đó một tấm căn cước của khái niệm, và tấm căn cước giả tạo đó trở thánh ngục tù, không những cho người kia mà cả cho chính bạn. Hãy cảm nhận năng lượng đó trong tay, chân, bụng và ngực của bạn.
Bạn sẽ cảm nhận được sự sâu lắng của vật đó trong trạng thái an nhiên tự tại – hoàn toàn đồng nhất với những gì đang hiện diện và nơi những thứ ấy đang xảy ra. Khi bạn đứng chung, sát vai với Phút Giây Hiện Tại, đó chính là lúc bạn chấm dứt hết khổ đau ở trong bạn. Còn những chương khác là để cho những ai còn cần thêm những bảng chỉ dẫn khác.
Sự hiện diện ấy luôn luôn có ở đó, thường hằng. Khi đi dạo hay nằm nghỉ ở những nơi như trên núi hay ngoài bãi biển, hãy tôn trọng thiên nhiên bằng cách có mặt ở nơi đó hoàn toàn. Sự an nguy của người kia chính là sự an nguy của ta.