Người ta không nên để thanh niên đi tìm biết những vấn đề tâm sinh lý liên hệ mật thiết với bản thân, gia đình, quốc gia trong những sách báo hay ở các bạn bè xấu. Bản năng ái tình sai lạc cầm cương hoạt động tính như vậy thì còn gì là cuộc đời. Tôi muốn nói họ có hồn, có xác, được những ân sủng do cứu rỗi, do thiên phòng v.v...
Tự do cá nhân ăn nói, xê dịch của họ bị giam lại như nhốt tù. Tôi chỉ muốn nói cách chung và tự nhiên bạn trai có ý chí mạnh. Họ phải chuẩn bị bây giờ để xài suốt đời.
Mùa thu cây lá khóc. tính dễ tha lỗi, nóng giận rồi mau nguội nhưng khi ai làm mất mặt, bạn dám đấu tranh chết sống. Verlaine trong 15 phút họ thấy muốn thoát tục.
Họ bị kêu bài thì liếc ngang ngó dọc để đánh phép. Vừa bước xuống diễn đàn vừa lau mồ hôi tôi gặp một bực trí thức bắt tay tôi. Họ vẫn có thể yêu một người con gái, vừa có lúc chưởi kẻ ấy, xử tàn tệ như đánh đập nữa.
Tự nhiên họ có xu hướng xử thế bằng với tất cả tính đơn giản của họ. Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn. Nếu họ chưa có người yêu hay bị người yêu phản bội thì có báo chí chực hờ giúp họ tìm bạn bốn phương.
Sau hết một ác quả quan hệ là ý chí chịu thiệt thòi nhất . Còn Brizeux lúc đời đang lên có lần cao hứng nói: Tôi muốn làm César hay không làm gì hết. Có khi họ cho thể dục là cực hình, trừ một số chuyện luyện bắp thịt.
Thượng đế sáng thế: Tại tình yêu! Thượng đế quan phòng vạn vật: Tại tình yêu! Tất cả những ân huệ của thế nhân đều do tình yêu của Thượng đế. Phán đoán họ dưới góc cạnh đức thanh khiết, ta thấy họ thủ phần hơn về cứu cánh con người trội hơn các kẻ khác. Giai nhân nầy khi để hình ảnh sĩ quan tuấn tú Nã Phá Luân xâm chiếm tâm hồn, đã thờ phượng chàng trong một ái tình nồng mặn vô bờ bến.
Đó là chưa nói những nỗi niềm chua chát vì tuyệt vọng, vì bất mãn sự bội bạc của lòng người, của những vật phàm tục. Ai từng lãnh trách vụ huấn luyện tuổi trẻ đều có lần bực trí vì thấy một số bạn trai và một số đông bạn gái không tập trung tinh thần lâu được. Mối tình càng thâm mà bội tính thì oán ghét càng cay độc.
Người vợ phải tế nhị trọng nể ý kiến chồng. Ba yếu tố nầy có thể giáo luyện con tim của bạn trai và giúp họ siêu hóa ái tình của mình, nếu họ biết rèn đúc đầu óc thông minh, anh dũng và hấp thụ những lời khuyên dạy bổ dưỡng của những người già kinh nghiệm, tài đức. Có kẻ lấy nhục tình làm mục đích của cuộc đời thì lầm lạc cũng y như kẻ khinh rẻ nhục tình.
tính hăng hái bồng bột của tuổi trẻ thúc đẩy họ lựa chọn về hôn nhân , về nghề nghiệp, về địa vị . Biết bao bạn gái lạm dụng nhiều bạn trai về tiền vì khai thác được lòng tốt tự nhiên nầy. Trong giới trung học sinh và sinh viên có không ít kẻ có lối chơi kỳ cục, phản nhân cách là hay thoi đá vào những chỗ kín của bạn thân mình rồi cười giỡn.