Nếu có một cuốn sách nào đó, đầu tiên bạn sẽ làm gì? Đối với họ, bách khoa toàn thư đơn giản chỉ là tất cả những tri thức mà một người có học nên biết. Điều này cũng có nghĩa là mọi thứ đều có tầm quan trọng như nhau.
Tuy nhiên, khi đọc xong Chiến tranh và hoà bình hay bất cứ cuốn tiểu thuyết lớn nào, chúng ta sẽ biết và không bao giờ quên ai là nhân vật quan trọng. Nhưng khi mới đọc lần đầu, chúng nên được tách rời. Ví dụ, các câu hỏi về đặc điểm của ý tưởng đang được xem xét gợi lên rất nhiều vấn đề liên quan.
Các tác giả, dù có chung ngôn ngữ nào, cũng không đóng vai trò quá đặc biệt trong vấn đề chúng ta đang giải quyết, vì vậy không thể tạo ra được một hệ thống ngôn từ lý tưởng giúp ta xử lý vấn đề. Ví dụ như khái niệm tổng sản phẩm quốc dân (GNP), được sử dụng với nghĩa tương đối hạn chế trong những bài viết kinh tế nghiêm túc. Không loại sách tham khảo nào có thể trả lời tất cả các câu hỏi.
Còn trong một cuốn bách khoa toàn thư sắp xếp theo chủ đề, chúng thường được đánh dấu rõ ràng, nhưng điểm bất lợi là trong số những dữ kiện đó sẽ có những thứ mà người đọc không quen dùng. Hơn nữa, hình thức đọc này không tuân theo quy tắc nào. Bạn không thể nhìn thấy, chạm vào hay tưởng tượng ra khía cạnh chung chung đó.
Hơn nữa, một từ có thể có nhiều nghĩa và hai hay nhiều từ có thể đồng nghĩa nên mối quan hệ giữa hệ thống từ vựng và thuật ngữ mà các tác giả sử dụng rất phức tạp. Vì thế, muốn đọc tốt sách sử, chúng ta cần biết chính xác nó nói về cái gì và không nói về cái gì. Đa số chúng ta đều quen đọc sách một cách bị động.
Chung không có nghĩa là phổ quát. Một thuật ngữ không phải là một từ, ít nhất cũng không phải một từ đơn thuần không có tính chất gì đặc biệt. Khi đối diện với một cuốn sách triết học, độc giả cũng không còn cách nào khác là phải đọc nó, nghĩa là suy nghĩ về nó.
Nhưng chúng tôi thử đặt tình huống các độc giả đọc cuốn tiểu thuyết trên chuyển đến một nơi ở mới, nơi công tác mới hoặc tham dự một bữa tiệc đông người. Có sự khác biệt lớn giữa loại sách cung cấp kiến thức và các tác phẩm thi ca, tiểu thuyết. Bạn nên tâm niệm rằng đây là điều mà bạn phải làm cho kỳ được nếu muốn hiểu tác giả.
Đò là khi bạn gấp sách lại sau khi đã đọc và suy ngẫm hết khả năng của mình, bạn bỗng nghi ngờ cuốn sách còn có những điều bạn chưa hiểu hết. Một nhân chứng không thể giả sử bất cứ điều gì, cũng không thể đoán, đưa ra giả thuyết hay ước chừng (trừ trong những điều kiện được giám sát rất cẩn thận). Cũng không cần thiết phải lo rằng con mình sẽ tụt hậu, hay không theo kịp bạn bè cùng trang lứa.
Rõ ràng không phải vấn đề gì cũng chứng minh hay định nghĩa được. Dù hành động khác nhau nhưng cả người ném và người bắt đều rất chủ động. Euclid đã giúp bạn thấy dễ hiểu hơn bằng cách làm rõ những định đề ngay từ đầu.
Sự khúc triết và trật tự của văn phong này được những người có tư duy rõ ràng ưa thích, nhưng đó không phải là nét quan trọng nhất trong cách tranh luận của Thomas Aquinas. KHOANH TRÒN NHỮNG TỪ HAY CỤM TỪ QUAN TRỌNG: Cách này tương tự như cách gạch dưới. Nếu bạn đã xem kỹ cả cuốn sách trước khi đọc phân tích, bạn sẽ biết có trang tóm tắt hay không và nếu có thì trang đó nằm ở đâu.